در بیش از دو هفته که از تهاجم گروههای تروریست به عراق میگذرد، سرعت و اهمیت تحولات مربوط به این موضوع، سبب شده عملاً اخبار مربوط به تحولات کشور همسایه عراق، یعنی سوریه به حاشیه برود. با این حال، برخی گمانهها و تحلیلها از وجود دسیسهای مشترک میان گروههای مخالف سوری و آمریکا حکایت دارد که هدف از آن، استفاده از شرایط عراق برای انجام کاری جدید در سوریه است.
به گزارش «تابناک»، تا حدود دو هفته پیش، نام گروه تروریستی «داعش» مستقیم به سوریه گره خورده بوده و اخبار جنایات این گروه، تنها از این کشور به گوش میرسید؛ اما با پیشروی این گروه ـ با حمایت دیگر عناصر تکفیری و همچنین نیروهای سابق بعثی ـ در عراق، مشخص شد که دامنه طرحهای این گروه، فراتر از سوریه است.
اکنون که تروریستهای تکفیری ـ بعثی همچنان برخی مناطق عراق را تحت اشغال دارند و درگیریها میان نیروهای وابسته به این گروهها و نیروهای دولتی ـ مردمی ادامه دارد، برخی موضعگیریها و تحلیلها در مطبوعات و رسانههای غربی و عربی از وجود دسیسهای جدید برای ارتباط دادن تحولات عراق به سوریه و اقدام علیه دولت دمشق حکایت دارد.
در همین زمینه، سایت تحلیلی «المانیتور» مطلبی را به قلم مرهف جوجاتی، از چهرههای مخالف دولت سوریه، که ریاست مؤسسه «روز بعد» ـ با هدف برنامه ریزی برای دوره پس از سقوط بشار اسد ـ را بر عهده دارد، منتشر کرده که در آن ادعا شده به دلیل پیشروی اخیر گروهک داعش، ایالات متحده باید نسبت به آنچه وی «گروههای مخالف میانه رو سوری» میخواند، اقدام کند.
جوجاتی در این مطلب ادعا میکند، دلیل اصلی برآمدن گروه داعش و قدرتگیری این گروه، در پیش نگرفتن موضع مناسب و انجام ندادن واکنش مناسب از سوی جامعه جهانی نسبت به تحولات سوریه بوده است؛ وگرنه گروههای به اصطلاح میانهرو میتوانستند با کمک خارجی، اقدامات خود علیه اسد را شدت بخشیده و زمینه براندازی وی را فراهم آورند.
در این زمینه، باید اشاره کرد که طی بیش از سه سال اخیر، یکی از مسائلی که دلیل خودداری آمریکا از ارسال سلاحهای سنگین برای مخالفان دولت سوریه از آن یاد میشد، نگرانی از این احتمال بود که این سلاحها به دست گروههای افراطی و تندرو بیفتد و از آن علیه منافع خود دولتهای غربی استفاده شود.
اکنون استدلال گروههای مخالف سوریه ـ که به نظر میرسد جوجاتی وظیفه سخنگویی آنها را بر عهده گرفته ـ این است که با توجه به اینکه داعش توانسته با بهرهگیری از منابع مالی و تسلیحاتی برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، همه گونه امکاناتی را برای خود فراهم کند، آمریکا نیز باید امکانات لازم را برای دیگر گروهها فراهم کند تا بتوانند هم برابر این گروه و هم در مقابل دولت سوریه مبارزه کنند.
در همین زمینه، باید خاطرنشان کرد با وجود مخالفت دولت اوباما با فرستادن سلاحهای سنگین برای گروههای مخالف سوری، عناصر تندرو جمهوری خواه در این کشور همواره بر ضرورت انجام چنین اقدامی تأکید کردهاند؛ بنابراین و با توجه به پیوندهای شدید موجود میان گروههای مخالف سوری و عناصر تندرو آمریکایی، میتوان ایده مطرح از سوی جوجاتی را یک طرح مشترک از سوی گروههای مخالف سوریه و جمهوری خواهان به منظور تشدید فشارها بر دولت اسد ارزیابی کرد.
گفتنی است، جوجاتی در حالی خود و همقطارانش را «میانهرو» میخواند که پیش از اوجگیری قدرت داعش در سوریه، این گروه «ارتش آزاد سوریه» بود که مسئولیت انجام عملیاتهای نظامی و جنایات مختلف را بر عهده داشت. اکنون نیز که این گروهها درخواست سلاح سنگین را مطرح میکنند، میتوان انتظار داشت در صورت برآورده شدن این درخواست، چه سرنوشتی در انتظار سوریه خواهد بود.
به عبارت دیگر، وقتی پای سلاحهای پیشرفته به میان بیاید، قائل شدن به تفکیک میان «تروریستهای افراطی» و «تروریستهای میانهرو» امری خندهدار است! بر این اساس، میتوان تنها هدف افرادی چون جوجاتی از طرح این گونه مسائل را، تلاش برای ماهی گرفتن از آب گل آلود خاورمیانه و بهرهگیری از بحران عراق به نفع پیشبرد دستور کار خود در سوریه ارزیابی کرد.